Dossiers
dossier

Seksuele intimidatie

Studenten geneeskunde, en coassistenten in het bijzonder, zijn vaak slachtoffer van seksuele intimidatie. Er wordt echter maar weinig melding van gedaan. Het taboe is nog steeds groot en ook de angst voor een slechte beoordeling speelt een rol.

Persoonlijk en lichamelijk contact met docenten, artsen, patiënten en met elkaar kenmerkt de opleiding geneeskunde. Immers, oefening baart kunst. Vooral coassistenten lopen hierdoor meer risico op ongewenste seksueel getinte aandacht. Lees meer in deze artikelen:

Veelgestelde vragen

Wat is seksuele intimidatie?

NTvG meldt in 2005 dat 20% van de vrouwelijke coassistenten wel eens te maken heeft gehad met seksuele intimidatie. Maar waar hebben we het dan over? Seksuele intimidatie kan zich op verschillende manier openbaren:

Verbaal: seksueel getinte opmerkingen, sms-jes, brieven, grappen en toespelingen en verzoeken tot het hebben van seksueel contact.
Fysiek: ongewenst lichamelijk contact variërend van een arm om de schouder of beetpakken tot zoenen en aanranding.
Non-verbaal: denk aan staren of seksueel gerichte gebaren maken.

Zijn er algemeen geldende regels en afspraken?

a. Sinds 1 oktober 1994 is een werkgever op grond van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) verplicht om beleid tegen seksuele intimidatie, agressie en geweld te voeren. Dat beleid richt zich op:

de opvang van slachtoffers en het adequaat afhandelen van klachten met behulp van vertrouwenspersonen, klachtencommissies en geprotocolleerde klachtenprocedures.
het beïnvloeden van factoren die seksuele intimidatie (mede) veroorzaken, waaronder bedrijfskenmerken als de sekse-ratio(verdeling), de organisatiecultuur en de cultuur van de werkplek.
b. In artikel 1.12 van de CAO Nederlandse Universiteiten staat genoemd dat een vertrouwenspersoon benoemd of aangesteld moet worden en dat een Gedragscode Gewenst Gedrag moet worden vastgesteld.

c. Veel organisaties van beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg hebben beroepscodes en gedragsregels opgesteld. De meeste beroepscodes en/of gedragsregels bevatten meer of minder expliciet, bepalingen ter preventie van seksuele intimidatie binnen een hulpverleningsrelatie. Beroepscodes en gedragsregels maken deel uit van de professionele standaard. De professionele standaard vormt ook voor de verenigingstuchtrechter een belangrijke bron voor toetsing van handelingen van beroepsbeoefenaren.

Waar ligt de grens?
Hoe zit het precies met de dubbelzinnige opmerking of de zogenaamde ‘vaderlijke’ arm om de schouder? Ook die kunnen als uiterst onaangenaam worden ervaren of op zijn minst irritant. Wat begint als een grapje kan ineens uitmonden in seksuele intimidatie. Waar de grens ligt tussen gewenst en ongewenst, 'gewoon gezellig' en 'te ver gaan', kun je alleen zelf bepalen!

Kan ik een klacht indienen en/of aangifte doen?
Als je te maken krijgt met aanranding of verkrachting kun je hiervan aangifte doen bij de politie. Dit zijn strafbare feiten. Voor informatie en ondersteuning kun je contact opnemen met het Bureau Slachtofferhulp die je door kunnen verbinden naar één van de 75 bureaus bij jou in de buurt. Ook op het Platform Seksuele Intimidatie vind je informatie over aangifte doen.

Wat kan vertrouwenspersoon voor mij doen?
Als melder van een klacht bij een vertrouwenspersoon ben jij degene die bepaalt of er iets moet gebeuren met een klacht. Op basis van een vertrouwelijk gesprek ondersteunt en adviseert de vertrouwenspersoon het slachtoffer van seksuele intimidatie in de besluitvorming over vervolgstappen (zoals het indienen van een officiële klacht of aangifte doen bij de politie). Vertrouwelijkheid en anonimiteit zijn belangrijke begrippen. In de handreiking Vertrouwenspersoon Integriteit worden op pagina 21 deze begrippen toegelicht.

Wat kun je zelf doen?

In samenwerking met andere universiteiten heeft het Bureau Vertrouwenspersoon een Richtlijn opgesteld voor melders van seksuele intimidatie op de werkplek. In deze richtlijn wordt aandacht besteed aan de volgende vragen:

Wanneer moet je actie ondernemen?
Wat kun je zelf?
Wat kun je verwachten als reactie van de dader?
Wat kun je doen als de ander negatief reageert?
Wat moet je zeker niet doen?
Wat kun je doen als een collega van je dit overkomt?
Wie schakel je in en wanneer?


Wat kan de faculteit of het UMC doen?

Het studentenplatform heeft medio 2007 een Stappenplan ontwikkeld dat uiteindelijk moet leiden tot een halvering van het aantal meldingen van seksuele intimidatie. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor de faculteiten/UMC’s.


Assertiviteitstest

Op het juiste moment assertief reageren is niet altijd gemakkelijk. Wil je weten in hoeverre jij in staat bent je grenzen duidelijk aan te geven? Doe dan de assertiviteitstest.


Platform seksuele intimidatie

Het platform seksuele intimidatie biedt een overzicht van ontwikkelingen, beleid, literatuur, aanbod en praktijkvoorbeelden op het gebied van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag.

Ga naar www.platformseksueleintimidatie.nl voor meer informatie.


  • Ministerie
    Sociale Zaken en Werkgelegenheid

    Het ministerie heeft op haar site
    vragen en antwoorden over seksuele intimidatie voor zowel werkgevers als
    werknemers geplaatst.
  • GGD Gezondheidsinfo
    GGD Gezondheidsinfo behandelt uitgebreid het onderwerp seksuele intimidatie. Op de site een dossier, een test, literatuurverwijzingen, veel gestelde vragen en diverse links.
  • FNV Bondgenoten
    FNV geeft antwoord op 13 meest gestelde vragen over seksuele intimidatie.

Meer lezen?

Seksuele intimidatie van co-assistenten tijdens hun stage
M.E.T.C. van den Muijsenbergh en A.L.M. Lagro-Janssen
NTvG, 149 (14) 2005

Grensoverschrijdend gedrag
L.J. Gunning-Schepers
NTvG, 149 (14) 2005

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.