Meer aandacht voor extramuraal in de geneeskundeopleiding

Het is hoog tijd dat we in de geneeskundeopleiding meer aandacht besteden aan extramuraal werken, zoals in de eerste lijn en de sociale geneeskunde. Dat is namelijk essentieel voor de toekomst van onze gezondheidszorg.

Onlangs heeft de werkgroep Meer extramurale artsen, waar de LHV ook deel van uitmaakt, een actieplan gepubliceerd. Dit plan pleit voor meer en eerdere aandacht voor de eerste lijn en sociale geneeskunde in de geneeskundeopleiding, dat juich ik van harte toe. Dat begint al bij de selectiecriteria voor de studie geneeskunde. We zouden meer aandacht moeten hebben voor andere zaken dan alleen cijfers. Iemand met een diverse werk­achter­grond die bijvoorbeeld minder goed op cijfers presteert, brengt wel waarde­volle ervaring met zich mee. Volgend jaar wordt de selectie weer vervangen voor loting; mooi om te volgen wat er gebeurt.

De huidige focus op het ziekenhuis en (liefst zeldzame!) ziektes in de opleiding herken ik ook uit mijn eigen tijd als geneeskundestudent. Studenten zien werken in de eerste lijn mede daardoor als minder uitdagend. Voor mij is dat alweer lang geleden, maar het werd onlangs ook verteld door een bestuurslid van De Geneeskundestudent in het interview bij EenVandaag. Deze misvatting moet de wereld uit. Werken in de eerste en nulde lijn, en zeker ook de huisartsenzorg, is juist uitdagend, veelzijdig en maatschappelijk relevant.

Eigenlijk best gek: extramurale zorg is nu ondervertegenwoordigd in de opleiding, terwijl meer dan de helft van de artsen buiten het ziekenhuis werkt. Zij spelen een belangrijke rol in de volksgezondheid en het verminderen van gezondheidsverschillen in Nederland. Nieuwe initiatieven, zoals woonvormen voor ouderen in de wijk, zijn een goede ontwikkeling, mits de voorzieningen die daarbij horen ook op orde zijn. Waar kwetsbare mensen zijn, moet specialistische zorg beschikbaar zijn. Denk aan een specialist ouderengeneeskunde in een wijk met een woonvorm voor ouderen of een arts verstandelijk gehandicapten in een wijk met dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking. Dat kan niet allemaal op de schouders van de huisarts rusten.

Tekorten in de extramurale zorg zijn een bedreiging voor de toekomst

Mooi dus dat alle kernspelers in het extramurale veld met dit actieplan nu samen concrete stappen zetten om geneeskundestudenten vroeger en uitgebreider kennis te laten maken met zorg, en voorkomen van zorg, buiten het ziekenhuis. Dit kan door verlengde stages, uitgebreidere coschappen en meer aandacht voor vakken als infectieziekten en huisartsgeneeskunde. We moeten ook zorgen voor gelijke carrièrekansen en goede randvoorwaarden om dit vak aantrekkelijker te maken voor geneeskundestudenten.

Laatst was ik te gast bij het Universitair Netwerk Huisartsgeneeskunde (UNH), waar we als LHV een appel deden op de academische werkplaatsen om zich meer te richten op onderzoek en innovatie met betrekking op de organisatie van zorg, in plaats van vooral op ziektegeoriënteerd onderzoek. Daar benoemde het UNH ook hun prioriteit om meer te sturen op stages en verlengde coschappen in de huisartsgeneeskunde tijdens de opleiding. Ik sluit mij daar volledig bij aan.

Tekorten in de extramurale zorg zijn een bedreiging voor de toekomst. Als we echt aan gezondheid en het voorkomen van ziekte willen werken is het nodig om huisartsgeneeskunde en andere vakken buiten het ziekenhuis centraler te stellen in de opleiding. Ik zie elke dag dat het huisartsenvak prachtig is. Dat zal ook gelden voor de andere extramurale dokters. Laten we ervoor zorgen dat geneeskundestudenten dat ook ervaren.