Nieuws
Dianne den Boer-Wolters
5 minuten leestijd
ingezonden reactie

Helpt chocola tegen hoestklachten?

Plaats een reactie

De media in de dagelijkse praktijk

Als huisarts in opleiding zie ik dagelijks patiënten met hoestklachten. Een veel gehoorde hulpvraag is dan ook: ‘Dokter, heeft u niet een middeltje dat mij van die hoest af kan helpen?’ Zuchtend kijk ik de patiënt dan aan en zeg netjes volgens de nieuwe NHG-Standaard Acuut hoesten: ‘Er is niets wat u kan helpen. Van geen enkele hoestprikkeldempende middelen of hoestdrankjes is bewezen dat het werkt.’ En met lege handen blijf ik staan. Dianne den Boer-Wolters, huisarts in opleiding

Totdat ik begin december 2010 de autoradio aanzet. Het betreft het radio 1 journaal van die dag. Een heugelijk feit klinkt door de boxen: ‘Onderzoek heeft aangetoond dat chocola helpt tegen hoesten.’ Ik spring uit de auto: ‘Er is eindelijk iets wat ik mijn hoestende patiënten kan bieden, en…het is nog lekker ook.’ Echter: tegelijk met mijn vreugde, ontspringt er in mij een voorzichtige kritische noot. Zou het eigenlijk wel evidence-based zijn? Hoe hard is het bewijs? Zouden de onderzoeken wel valide zijn? Ergens beginnen mijn evidence-based medicine alarmbellen te klingelen.
Ik besluit de proef op de soms te nemen en te achterhalen hoe dit bericht de wereld in is gekomen en of het werkelijk waar is dat dit lekkere snoepgoed een vervelende klacht kan verminderen.
Daartoe formuleer ik de volgende onderzoeksvraag: Leidt het eten van chocola tot een vermindering van hoestklachten bij hoestende patiënten?

beeld: Thinkstock
beeld: Thinkstock

Zoektocht in de media
Om te achterhalen wat de media allemaal melden over hoesten en chocola begin ik maar gewoon te zoeken via Google. Ik typ in: ‘chocola AND hoesten’. De resultaten liegen er niet om. Onder andere Artsennet1, het Pharmaceutisch Weekblad2, het Algemeen Dagblad3, de Telegraaf4 en de BBC5 kopten allemaal ‘chocola helpt tegen het hoesten’. Artsennet meldt dit al in maart 2010. Als bronvermelding noemen zij het Algemeen dagblad.
De overige artikelen en berichten zijn allemaal gepubliceerd in december 2010. Daarnaast zijn er nog tientallen gezondheid- en voedingssites die dezelfde berichten naar buiten strooien.
Uiteraard ben ik nieuwsgierig naar de bronnen. Uit de berichtgeving blijkt dat er Britse en Zuid-Koreaanse onderzoekers zouden moeten zijn die aangetoond hebben dat chocola door middel van het stofje theobromine de activiteit van de nervus vagus onderdrukt, waardoor de hoest gedempt wordt. Echter hoe ik ook zoek, nergens zijn de referenties van deze onderzoeken te vinden.
Ik besluit verschillende websites een e-mail te sturen met de vraag of zij mij de referenties kunnen toesturen. De verschillende antwoorden die ik terugkrijg zijn: de referenties zijn niet te vinden, ze zullen nog wel komen; geen respons; doorverwijzing naar website van een farmaceutisch bedrijf.

Zoektocht in de wetenschappelijke literatuur
Ietwat ontmoedigd door het teleurstellende resultaat, besluit ik dat het nu tijd wordt om zelf de literatuur in te duiken. Wellicht is het onderzoek er wel, maar kunnen de media mij dat niet vertellen. Ik maak een nieuwe zoekterm ((cough OR coughing) AND (Cacao OR chocolate OR cocoa OR theobromine OR theobroma)) die ik invoer in Pumbed en Embase. In totaal vind ik 40 artikelen.
Een snelle inspectie van de titels en samenvatting reduceert dit aantal tot 13. De artikelen moeten immers wel voldoen aan mijn onderzoeksvraag. Daarnaast heb ik het liefst randomized controlled trials en laat ik de dierstudies achterwege. Het beoordelen van de full-text maakt de selectie nog kleiner. Slechts 1 artikel houd ik over. Daarnaast vind ik een samenvatting van een presentatie die op een congres gehouden is.
Het artikel dat ik overhoud is van Usmani e.a. uit 2004.6 In deze studie werden mannen zonder hoestklachten onderzocht, waarbij een hoestprikkel werd opgewekt door het toedienen van capsaïcine (een hoestopwekkend middel). Vervolgens werd de capsaïcineconcentratie gemeten die nodig was om de mannen 5x te laten hoesten, nadat ze een placebo-, codeïne- of theobrominetabletje hadden gehad. Dit artikel blijkt niet helemaal aan te sluiten bij mijn onderzoeksvraag. Verder lijkt het onderzoek wel redelijk uitgevoerd te zijn, ware het niet dat er slechts 10 personen meededen aan dit onderzoek.
De samenvatting van het congres komt van Kim e.a. uit 2009.7 Zij behandelden hoestende volwassenen met codeïne, theobromine of placebo en keken of dit vermindering van hoestklachten dan wel verandering in ‘cough specific quality of life questionnaire’ gaf. Het volledige artikel van deze auteurs is niet te vinden en de beoordeling van de validiteit is dus onmogelijk.
Als ik de resultaten van de gevonden artikelen op een rij zet, dan zegt Usmani dat theobromine significant de capsaïcine concentratie verhoogt die nodig is om 5x een hoest op te wekken vergeleken met placebo.6 Kim meldt in zijn abstract dat het verdwijnen van hoestklachten optreedt in 25,58 procent van de theobrominegebruikers ten opzichte van respectievelijk, 26,98 procent codeïne en 7,03 procent placebo.7
Al met al realiseer ik mij dat er toch maar weinig evidence beschikbaar is om mijn vraag te beantwoorden. Als ik naar de best available evidence kijk, kan ik hoogstens concluderen dat er voorzichtige aanwijzingen zijn dat het stofje theobromine in chocola hoestklachten kan verminderen.

Conclusie
Het eind van mijn zoektocht voert mij terug naar waar het allemaal mee begon: de praktijk. Er komt een patiënt op mijn spreekuur: ‘Dokter, ik heb zo’n last van hoesten, en nu hoorde ik op de radio dat chocola helpt tegen hoestklachten! Kunt u mij dat aanbevelen?’
Zuchtend dreun ik mijn lesje op: ‘Er is niets wat u kan helpen. Van geen enkele hoestprikkeldempende middelen of hoestdrankjes is bewezen dat het werkt.’ Wat betreft chocola en hoesten: de media zegt het wel, maar er is te weinig bewijs. Als dokter moet ik voorzichtig zijn met het aannemen van wat de media zeggen. Vaak worden er berichten gepubliceerd die niet gebaseerd zijn op goede onderzoeken. Het is onduidelijk waar de informatie vandaan komt. Zelfs bronnen die door dokters gerespecteerd worden (zoals Artsennet of het Pharmaceutisch Weekblad) hebben niet altijd een goede onderbouwing. Als dokter moet ik er dus zelf de literatuur op naslaan. Als ik dat doe, kan ik slechts voorzichtig concluderen dat chocola mogelijk uw hoestklachten een heel klein beetje kan verminderen. Dus tja….u zou het kunnen proberen.

Dianne den Boer-Wolters, huisarts in opleiding
d.a.denboer@gmail.com

Literatuur:
1 http://www.artsennet.nl/actueel/Nieuws-uit-de-media/Artikel/Chocolade-verzacht-hardnekkige-hoest.htm
2 http://www.pw.nl/nieuws/nieuwsberichten/chocolade-tegen-hoest
3 http://www.ad.nl/ad/nl/1015/Gezondheidwetenschap/article/detail/ 1954635/2010/03/23/Dokters -roepen-chocolade-tot-gezondheidsvoeding-uit.dhtml?redirected
4 http://www.telegraaf.nl/vrouw/gezond_leven/8554337/__Chocolade_ tegen_aanhoudende_hoest_ _.html
5 http://www.bbc.co.uk/news/health-12048275
6  Usmani OS, Belvisi MG, Patel HJ, Crispino N, Birrell MA, Korbonits M e.a. Theobromine inhibits sensory nerve activation and cough. FASEB J 2005; 19 (2): 231-3.
7 Kim YW, Lee SM, Lee CT, Chung HS, Chang J, Ahn CM e.a. Clinical efficacy of theobromine for the treatment of cough in adults. Respirology 2009; 14 SUPPL. 3 (A132).                                          

Meer publicaties in Ingezonden

ingezonden reactie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.