Meer over coschappen

Het LUMC stopt met het predicaat cum laude voor de master geneeskunde. Dit is de derde geneeskundefaculteit die hiertoe besluit.

Midden in de wijk bevindt zich het oude pand dat bij menigeen nostalgische gevoelens opwekt. De deur kraakt als ik hem voorzichtig openduw. De grote kieren doen de ijzige wind naar binnen waaien maar de prille voorjaarszon glinstert kleurrijk door het glas in lood.

…eten de coassistenten pannenkoeken bij de lunch. Toevallig viel namelijk de Nationale Pannenkoekdag samen met de skireis van de chirurgen. Dat het die dag ook nog Internationale Vrouwendag was, werd tot minder relevant bestempeld.

In de laatste week van mijn coschap cardiologie sta ik op de poli. Dit betekent dat ik zelf een aantal nieuwe patiënten mag zien en ook dat ik meekijk met de cardiologen die poli draaien. Ik zat bij een cardioloog die het tempo er goed in wist te houden.

Naarmate mijn coschappen vorderen, besef ik steeds vaker hoe bijzonder het is dat we op elke afdeling kunnen meelopen en zo een kijkje in de keuken krijgen bij ieder specialisme. Die ene patiënt met een zeldzame ziekte of een bepaalde ingewikkelde operatie; sommige dingen zie je maar één keer in je carrière en zullen daarna nooit meer op je pad komen.

Het is mijn eerste dag als coassistent op de verloskamers. De dag waarop het romantische beeld dat ik had van een bevalling, compleet zal verdwijnen. Het romantische beeld zal plaats maken voor een indrukwekkende ervaring waarin ik mij met één iemand in de ruimte goed kan identificeren.

Misschien wel mijn favoriete start van het weekend: vrijdagavond op de bank bij mijn ouders De slimste mens kijken. Wat een prachtig televisieprogramma is dat. Sinds kort heb ik ook De slimste mens-app. Minstens net zo leuk als het tv-programma. Ondanks dat het me niet lukt mijn 17-jarige broertje te verslaan. Vandaag kreeg ik de vraag: wat weet je over Liechtenstein? Daar ging het mis.

Het tweede jaar coschappen is begonnen. Daarin mag je een stuk meer doen dan in het eerste jaar van de master. Ontzettend leuk natuurlijk, maar ook spannend. ‘Wees assertief, je maakt je eigen coschap’ is het veelgehoorde advies vanuit de faculteit. Soms makkelijker gezegd dan gedaan, maar tijdens mijn eerste coschap van dit jaar is het in ieder geval gelukt.

Het is een standaardochtend op coschap. De overdracht is afgelopen en ik loop, zoals zo vaak, achter de arts-assistent aan om koffie te gaan halen. In de koffiekamer treffen we een specialist die ook op zijn kopje versgemalen bonenkoffie staat te wachten. Ik loop hier al een aantal weken rond en ken deze specialist als een jolige man die regelmatig anderen op de hak neemt.

Verhuizen naar een andere stad en in een cohuis wonen. Je hele vijfde jaar in hetzelfde ziekenhuis coschappen lopen. Zo ziet het er bij geneeskunde vanuit Groningen uit.

Weet je waar de wc is? Deze vraag lijkt zo duidelijk, maar natuurlijk is het niet altijd zo simpel als het lijkt. Als iemand aan je vraagt of je weet waar de wc is, dan kun je deze vraag namelijk op twee manieren interpreteren...

De arts-assistent wordt gebeld en verlaat de kamer, waarop de mentor voorstelt om de patiënt alvast op de onderzoeksbank te helpen, zodat de arts-assistent bij terugkeer in de kamer meteen zijn stuit kan beoordelen. Dit lijkt mij een prima plan; lekker efficiënt en zo kan ik me meteen van mijn meest assertieve kant laten zien.

Een foto van tienduizend kinderschoenen op de Dam. Symbool voor de kinderen die zijn omgekomen in het oorlogsgeweld. T-I-E-N-D-U-I-Z-E-N-D. Ik probeer me voor te stellen hoeveel dat er wel niet zijn. Eigenlijk lukt het me niet. Wel denk ik onmiddellijk aan mijn coschap kindergeneeskunde, een paar weken geleden. En in het bijzonder aan jou, Nora.

Mijn vroegere kamergenoot was coassistentenopleider van ons academisch ziekenhuis. Een van zijn taken was om voldoende stageplekken voor coassistenten te vinden en te houden. Regelmatig hoorde ik hem bellen met een van de min of meer omliggende ziekenhuizen of ze please please volgende maand een extra plek konden creëren voor een co­­assistent die bijvoorbeeld door ziekte een coschap over moest doen.

Als student geneeskunde Jasmijn van Groen (23) op haar afdeling zegt ‘dat ze er morgen niet is’ vanwege haar parttimedag, zijn de tijdelijke collega’s dat ‘twee uur later weer vergeten’, is haar ervaring.

Kindergeneeskunde, chirurgie en interne geneeskunde, drie populaire specialismen onder coassistenten, zo blijkt uit onderzoek van De Geneeskundestudent. Het merendeel van de co’s loopt coschappen in het ziekenhuis en één op de drie wordt medisch specialist. Wat maakt ziekenhuisspecialismen zo populair en hoe kijken a(n)iossen terug op hun keus?

Het aantal studenten geneeskunde dat coschappen in deeltijd wil doen neemt toe. Dat geven enkele faculteiten geneeskunde aan. Faculteiten gaan terughoudend om met deze verzoeken, die alleen worden gehonoreerd als een persoonlijke situatie dit vergt.

De vergoeding die coassistenten krijgen in verpleeg- en verzorgingshuizen gaat flink omhoog. Dat is afgesproken in de nieuwe cao voor de Verpleeg-, Verzorgingshuizen, Thuiszorg en Jeugdgezondheidszorg (VVT).

Anios kindergeneeskunde Dorothee Hafkenscheid schreef een zakboek voor de beginnende co. Daarin verzamelde ze tips en ongeschreven regels uit het ziekenhuis, en alles wat ze zelf had willen weten voorafgaand aan haar coschappen.

De tropische storm Freddy richtte medio maart een grote ravage aan in onder andere Malawi. Vooral in het zwaar getroffen zuiden is de roep om hulp groot. Daar dreigen honger en cholera.

De ministeries van VWS en Onderwijs zien geen noodzaak om de vergoeding voor coassistenten te verhogen. Dat blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer, aan de vooravond van een actiedag waar De Geneeskundestudent en de LAD (Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband) juist voor een hogere vergoeding willen pleiten.

Coassistenten van de Radboud Universiteit kunnen vanaf 1 januari 2023 de verschillende coschappen van het eerste jaar lopen op één en dezelfde plek: het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem. Ook doen ze ervaring op in de eerste lijn tijdens die periode.

Alle geneeskundestudenten krijgen tijdens hun cotijd continu de vraag of ze al weten wat ze gaan doen. Sommige denken geboren te zijn als chirurg (persoonlijk vind ik dat een beetje eng), andere weten zeker dat de ok een plek is die gemeden moet worden. Maar de meeste weten het gewoonweg niet. En dat is ook logisch.

Als je het structureel overwerken van aniossen, aiossen en medisch specialisten wilt aanpakken, moet je beginnen met de overuren die worden gemaakt in de coschappen, stellen Nynke Nubé en Rowen de Jong, bestuursleden bij De Geneeskundestudent.

In Rotterdam krijgen geneeskundestudenten met een migratieachtergrond tijdens hun master plotseling lagere cijfers dan hun studiegenoten zonder migratieachtergrond. Promovendus Chantal van Andel (30) onderzocht hoe dit komt.