Onbeantwoordbare vragen

Een gesprek met een onbekende krijgt vaak een interessante wending als de gesprekspartner erachter komt dat je geneeskunde studeert.

Na de klassiekers ‘Hoe lang moet je nog?’ en ‘Weet je al wat je wilt worden?’, breekt een nieuwe fase aan in het gesprek. Ik word verwacht helderheid te verschaffen in complexe gezondheidssituaties: ‘Ik heb al drie jaar hoofdpijn, toen kreeg ik een pilletje, Ami-huppeldepup, maar ik zag een keer op NET 5 dat je van sommige medicijnen helemaal kunt flippen. Weet je of dat met mijn medicijnen ook kan gebeuren?’

Met een eerlijk ‘Ik heb geen flauw idee’ verdampt je imago als nobele, intelligente geneeskundestudent, dus kies ik vaak voor een minder opzichtige uitvlucht: ik ‘verwijs’ zo iemand door naar de huisarts.
Maar sommige vragen kan ik niet doorsturen naar de huisarts. Het betreft oersimpele vragen als: waarom is er eigenlijk een numerus fixus voor de opleiding als er zulke lange wachtlijsten voor de zorg zijn? En waarom is het zo verdomde lastig om in opleiding te komen voor een aantal specialismen, als de een na de andere aios bezwijkt onder de te hoge werkdruk? Tja.

De meest gehoorde verklaring is dat het vak alleen mag worden beoefend door de aller-, állerbesten. Wie de hoge werkdruk niet aankan, moet maar een andere baan zoeken. Een ander veelgehoord geluid is dat de schaarste voor een aantal specialismen in stand wordt gehouden, zodat de hoge salarissen worden veiliggesteld. Zal de waarheid dan ergens in het midden liggen? Geen flauw idee.

Iedereen die geneeskunde wil studeren, moet het doen met een lotnummer. En iedereen die gaat voor de felbegeerde schaarse opleidingsplekken rent mee in een zenuwslopende race. Maar niemand lijk te weten waaróm die baan slechts voor enkelen is weggelegd. Een essentiële vraag lijkt me, vooral voor geneeskundestudenten. Niet alleen omdat wij worden opgeleid om gangbare zaken kritisch te bekijken, maar vooral omdat het onze eigen loopbaan betreft. Over een paar decennia kunnen wij meepraten over het aantal opleidingsplekken dat jaarlijks vrijkomt, of over het belang van de numerus fixus. Hoog tijd dus om ons in deze materie te verdiepen. Hopelijk zullen geneeskundestudenten tegen die tijd wél heldere antwoorden kunnen geven op simpele vragen van onbekenden.

Sabra Dahhan
vijfdejaars geneeskunde, UvA

Lees ook

• Dossier Numerus Fixus