De erkenning van de herkenning

Overal waar je komt, zie je nieuwe gezichten. Als arts, zeker op de poli, zie je wel dertig tot veertig nieuwe gezichten per dag. Het is onmogelijk om ze allemaal te onthouden, al helemaal als ze niet zo vaak op je spreekuur komen. Toch blijven sommige mensen je bij, en herken je ze ook buiten je werkomgeving om.

Ondanks dat wij de patiënten niet altijd onthouden, onthouden zij ons gezicht vaak wel. Zo zei een kno-arts laatst toen we het hierover hadden, dat ze inmiddels maar tegen iedereen die haar vriendelijk aankijkt en een herkenbare blik geeft, gedag zegt. Het is zo’n automatisme geworden dat ze op de fiets vol enthousiasme gedag zei tegen de heer Rutte, omdat ze dacht dat hij háár herkende, maar eigenlijk was het andersom.

Ik vind het een lastige kwestie in mijn rol als coassistent. Mijn coschappen zijn in dezelfde stad als waar ik woon en werk. Ik herken veel oude klasgenoten, buurtbewoners, klanten van mijn werk bij de Albert Heijn en ga zo maar door. Zij herkennen mij niet altijd in mijn witte jas. Ergens is dat fijn, want ik wil ze niet in ongemak brengen als ze moeten praten over hun menstruatieproblemen, depressie of darmproblemen, terwijl zij alleen maar denken: ‘Hey, waar ken ik haar nou van?’. Dus had ik mezelf voorgenomen toen ik in het ziekenhuis ging werken dat als zij míj herkennen, ik dan pas erken dat ik hen ken. Soms werkt dat alleen totaal niet en wordt de situatie daardoor een beetje ongemakkelijk.

Zo werkte ik in mijn wachttijd bij de kaakchirurgie en maakte daar onder andere de röntgenfoto’s. Ik moest het gebit fotograferen van een jongen die samen met zijn moeder was gekomen. Ik had ze al zien zitten in de wachtkamer en herkende de moeder uit duizenden. De vaste klant van de Albert Heijn die altijd hetzelfde pakje shag bij mij kwam halen aan de balie. Ik had een paars mutsje op en een wit pak aan. Zou ze me herkennen? Ik dacht van niet. Dus riep ik ze binnen, gaf geen blik van herkenning en maakte de foto’s. Ik benoemde het niet en zij ook niet. Toen ik ze aan het einde een fijne dag wenste, zei ze: ‘Ik zie je vanavond wel weer in de Albert Heijn toch?’. Ik moest lachen, want ze had me dus wel herkend! Nu vond ik het eigenlijk stiekem stom dat ik haar in het begin niet een blik van herkenning had gegeven. Haar zoon zag ik met verontwaardigde blik kijken, waarna zij zei: ‘Ja lieverd, dat is het meisje van de servicebalie!’.

Al met al ben ik tot de conclusie gekomen dat gedag zeggen nooit kwaad kan en dat het per situatie enorm verschilt. Moet ik tegen mijn oude baas vertellen dat ik assisteer bij zijn liesbreuk? Nee, niet per se. Kan het kwaad? Ik denk van niet. Misschien is het voor hem juist fijn dat ik er ben.